၀၂၈။ နှမတစ်ေယာက်အေြကာင်း
နှမတစ်ေယာက်အေြကာင်း
ဤေနရာ၌ ကျွန်ုပ်၏ ေမွးေပါက်ေဖာ်များအေြကာင်းကို ညှပ်၍ ေဖာ်ြပရေပဦးမည်။ ေမာင်နှမရှစ်ေယာက် ေမွးသည့်အနက် ငါးေယာက်မှာ ငယ်စဉ်ကပင် ေသဆံုးြက၍ နှမတေယာက်နှင့်
ညီတေယာက်မျှသာ ြကီးြပင်းေအာင် အသက်ရှင်ြက၏။ ကျွန်ုပ်၏ မှတ်တမ်းအစေလာက်၌ နှမကေလး
အား အလွန်ြကင်နာ၍ သူ့အတွက်ေြကာင့်ပင် မိခင်ဖခင်များအေပါ်တွင် အြပစ်တင်ချင်ေသာ စိတ်မျိုး
ြဖစ်ေပါ်ခဲ့ဘူးေြကာင်း ေရးသားေဖာ်ြပခဲ့ဘူးရာ အရွယ်မေရာက်တေရာက် အချိန်မှစ၍ တဦးနှင့်တဦး
ခပ်ေအးေအး ြဖစ်သွားခဲ့ြကရပါေတာ့သည်။ ဤသို့ြဖစ်ရြခင်းမှာ ြမန်မာလူမျိုး ေမာင်နှင့်နှမတို့၏
ေနထိုင်ြကပံု ထံုးစံေြကာင့် ြဖစ်သည်ဟု ကျွန်ုပ်ြမင်မိ၏။ များစွာေသာ ြမန်မာလူမျိုးတို့၏ ထံုးစံမှာ
ေမာင်နှင့်နှမဆိုလျှင် အပျိုလူပျိုအရွယ်သို့ ေရာက်ြကေသာအချိန်မှစ၍ အေရာတဝင်မေနြကေတာ့ပဲ
ခပ်မှန်မှန် ခပ်တန်းတန်း ေနတတ်ြကသည့် အစဉ်အလာ ရှိ၏။ တဦး၏ အခက်အခဲကေလးများ၊
ြပဿနာေလးများကို တဦးအား တင်ြပကာ ေဆွးေနွးတိုင်ပင်ြကဖို့ ေဝးစွ၊ အေရာတဝင်ပင် မေနြက
ေတာ့ပဲ မေြပာမြပီးေသာ စကားမျှေလာက်သာ ေြပာြကဆိုြကေလေတာ့သည်။ ဤထံုးစံ၏ ေကာင်းြခင်း
ဆိုးြခင်းကို ကျွန်ုပ် မေဝဖန်လို။ သို့ရာတွင် တေယာက်နှင့်တေယာက် ရင်းနှီးမှု ေလျာ့ပါးြခင်းကား
အမှန်ြဖစ်၏။ ရင်းနှီးမှုနည်းပါးလျှင် ခင်မင်မှုေလျာ့ပါးြခင်းသည် အရိပ်သဖွယ် လိုက်လာရတတ်
ပါသည်။ တဦးနှင့်တဦး မြကာခဏ စကားေြပာခွင့်ရ၍ ြပဿနာကေလးများကို အြပန်အလှန်
ေဆွးေနွးတိုင်ပင်ခွင့် ရြခင်းကဲ့သို့ လူနှင့်လူချင်း ခင်မင်မှုြဖစ်ေစေသာ အြခင်းအရာသည် ခပ်ရှားရှား
ရှိလိမ့်မည်ထင်၏။ (သံေယာဇဉ်တရား၏ ေကာင်းြခင်းဆိုးြခင်းကို အပထား၍) မြကာခဏ တိုင်ပင်
ေဆွးေနွးခွင့်ရသူ အချင်းချင်းကို ခဏခဏ သတိရတတ်ြခင်းမှာ ကိုယ်ေတွ့ြဖစ်ြကလိမ့်မည် ထင်ေပရာ
ခဏခဏ သတိရြခင်းသည်ပင် ခင်မင်ြခင်းကို ြဖစ်ေစနိုင်ေပသည်။ ကျွန်ုပ် တင်ြပလိုြခင်းမှာ
ကျွန်ုပ်တို့ေမာင်နှမသည် တအိမ်တည်းတွင် အတူတကွေနြကေသာ်လည်း (အထက်ပါ ြမန်မာထံုးစံ
ေြကာင့်) ြကီးြပင်းလာြကေလေလ ခင်မင်မှုေလျာ့ပါးေလေလ ြဖစ်လာြကေလသည်။
သေဘာကွဲလွဲမှု၊ သေဘာတူညီမှုဟူ၍ ရှိသည်မဟုတ်။ အလိုအေလျာက် ခပ်ေအးေအး ြဖစ်လာြကြခင်း
ြဖစ်ပါသည်။ ကျွန်ုပ် ပထမအိမ်ေထာင် ြပုေသာအချိန်၌ မိဘများမှာ စီးပွားေရး အေြခအေန
ယိုင်လျက်ရှိ၍ နှမကေလးသည် အပျိုအရွယ်ကေလး ြဖစ်ေနပါလျက် ကျွန်ုပ်သည် ဝတ်ချင်စားချင်
လှပချင်တတ်ေသာ နှမကေလးအား မေထာက်ထားပဲ 'ဖိုးကျန်ရစ်' ဟု လူအများက ေခါ်ြကမည့်အေရး
တခုတည်းကိုသာ အေရးတြကီး ဂရုစိုက်ကာ အေြပးအလွှား အိမ်ေထာင်ြပုလိုက်ြခင်းမှာ ကျွန်ုပ်အဖို့
'အမဲကွက်' တခုြဖစ်သည်ဟု ြကိမ်ဖန်များစွာ သတိရပါသည်။ အကယ်၍ ငယ်စဉ်က ြကင်နာခဲ့
သည့်အတိုင်း သေဘာထားနိုင်ခဲ့ပါမူ ယုတ်စွာ့အဆံုး နှမကေလး အိမ်ေထာင်ကျသည့်တိုင်ေအာင်
ြဖစ်ေစ၊ မိဘများ၏ စီးပွားေရးအေြခအေန မတ်လာသည့်တိုင်ေအာင်ြဖစ်ေစ ေစာင့်ဆိုင်းလိမ့်မည်ဟု
ယံုြကည်ပါသည်။ ဤေနရာ၌ နှမကေလးအား မိဘများ၏ ေရှ့မှထား၍ ေရးသားရြခင်းမှာ ကျွန်ုပ်
အိမ်ေထာင်ြပုေသာအချိန်၌ နှမသည် ေဆးြပင်းလိပ်ေထာင်ြခင်းအားြဖင့် မိဘများ၏ တာဝန်ကို
ရွက်ခဲ့ရေသာေြကာင့် ြဖစ်ပါသည်။ နှမကေလးမှာ ၁၉၂၉ ခုနှစ် (၃၆နှစ်အရွယ်) တွင် ကွယ်လွန်၍
သားသမီး ၆ ေယာက် ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။
ညီနှင့် တူများ
ကျွန်ုပ်၏ နှမေအာက်တွင် ညီတေယာက်ရှိေသး၏။ ညီမှာမူ ကျွန်ုပ် အိမ်ေထာင်ြပုေသာအချိန်တွင်မိဘများနှင့်မေနပဲ ကျွန်ုပ်နှင့်အတူ လိုက်၍ေနရာ ထိုစဉ်က ကျွန်ုပ်တို့ညီအစ်ကိုနှစ်ေယာက် ခင်မင်
ြကပံုမှာ မည်သည့်ညီအစ်ကိုနှင့်မျှ မတူပံုကို မိဘနှစ်ပါးတို့က ဝမ်းသာအားရနှင့် တေြပာေြပာရှိရှာ
ြက၏။ ကျွန်ုပ်သည် ညီကေလးအား ေကျာင်းထားေပးရန် တာဝန်ယူေသာ်လည်း (သံုးတန်းမျှသာ
ေရာက်သည်။) ကျွန်ုပ် ေတာလိုက်စာေရးြဖစ်စဉ်က တေယာက်နှင့်တေယာက် မခွဲချင်ြကသည်နှင့်
ကျွန်ုပ်တို့နယ်လှည့်ရာသို့ စရိတ်အကုန်ခံြပီး ေခါ်သွားေလ့ရှိ၏။ ထို့ေနာက် သူရိယတိုက်သို့ ကျွန်ုပ်
ေရာက်ေသာအခါတွင်လည်း ကျွန်ုပ်နှင့်ပင် အတူေနထိုင်လျက်ရှိရာ အဂင်္လိပ်စာကို ကျွန်ုပ်ပင်
သင်ေပး၍ ဖတ်သင့်ဖတ်ထိုက်ေသာ အဂင်္လိပ်စာအုပ်မျိုးကို ဖတ်ေစြခင်းအားြဖင့် အဂင်္လိပ်လို အေရး
အသားတွင် ကျွန်ုပ်ကို မမှီေသာ်လည်း ေြပာေရးဆိုစရှိြခင်း၌မူ ကျွန်ုပ်ထက်ပင် သာပါေသးသည်။
ညီေတာ်ေမာင်ကား ကျွန်ုပ်ကဲ့သို့မျှ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း မေအာင်ေသာ်လည်း 'ဦးေခါင်းလျှိူး' ြခင်း
မရှိ၊ တက္ကသိုလ်များ ေနရဘူးလျှင် ေြကာင်ကို 'အေတာင်တပ်' ေပးသကဲ့သို့ ြဖစ်သွားလိမ့်မည်ထင်၏။
နှမက ေမွးခဲ့သည့် တူတေယာက်မှာလည်း ညီေတာ်ေမာင်ကဲ့သို့ပင် 'ဦးေခါင်းေထာင်' သူတေယာက်
ြဖစ်ေလရာ မန္တေလးြမို့တွင် လျှမ်းလျှမ်းေတာက်ဆိုေလာက်သည့် အေြခအေနမျိုးသို့ ေရာက်ခဲ့၏။
(ရာထူးကို ဆိုလိုြခင်းမဟုတ်၊ 'တွင်ကျယ်' ြခင်းကို ဆိုလိုြခင်းြဖစ်သည်။) သူတို့နှစ်ေယာက်သည်
တက္ကသိုလ်အနီးသို့ပင် မေရာက်ခဲ့ြက၊ ေရာက်ဖို့လည်းမလိုဟူ၍ သူတို့ကိုယ်သူတို့ (မျက်စိကန်း
တေစ္ဆမေြကာက်) ထင်ေကာင်းထင်ြကေပမည်။ သို့ရာတွင် ကျွန်ုပ်၏မျက်စိ၌ကား တက္ကသိုလ်
ေကျာင်းသား၏ စိတ်ဓာတ်နှင့် ဟန်ပန်အမူအရာမျိုး (Poise) ြဖည့်စွက်ေပးလိုက်ရလျှင် အများြကီး
တက်ဖို့ ရှိေသးသည်ဟု ြမင်မိပါသည်။ ၎င်းညီမှာ ကျွန်ုပ်၏ တဦးတည်းကျန်ရှိေသာ ေမွးေပါက်ေဖာ်
ြဖစ်ပါေတာ့သည်။ ညီကေမွးသည့် တူတေယာက်မှာ ကျွန်ုပ်နှင့် စိတ်သေဘာထား ခပ်ဆင်ဆင်
ရှိသည်ဆိုကာ သူ့အေဖက ေကျနပ်ပံုမရေသာ်လည်း တက္ကသိုလ်၌ ေလးနှစ်ေနခဲ့ဘူးသည့် အတွက်
ေြကာင့် ကျွန်ုပ်ထက်သာေသာ အချက်အလက်များရှိြခင်းကို ကျွန်ုပ်ြမင်နိုင်ပါသည်။
စိတ်ေလလွင့်ြခင်း
ကျွန်ုပ်၏မှတ်တမ်းကို အချိန်ကာလအားြဖင့် ေရှ့သို့ ေကျာ်လွှားြခင်း၊ အေတွးအေခါ်များကို ေဖာ်ြပြခင်းအြဖစ်အပျက်အေနအားြဖင့် နံေဘးသို့ ေချာ်ထွက်ြခင်း စသည်တို့ကို ဤေနရာတွင် ရပ်တန့်၍
၁၉၁၄ခုနှစ်သို့ ြပန်ဆင်းကာ ဆက်လက်ေဖာ်ြပပါေတာ့မည်။ ထိုအချိန်တွင် ကျွန်ုပ်သည် လယ်ယာ
စိုက်ပျိုးေရးဘက်ဆိုင်ရာ ဒုဝန်ြကီး၏ ေတာလိုက်စာေရးအြဖစ်နှင့် အမှုထမ်းလျက်ရှိရာ ဝန်ြကီးက
စိုက်၍ဆပ်သည့် အွေြကးမှာလည်း ေကျလုနီးပါြပီ။ (တရာေကျာ်ေလာက် ကျန်ေတာ့သည် ထင်၏။)
အထက်ပိုင်းတွင် အရိပ်ြအွမက် ေဖာ်ြပခဲ့ဘူးသည့်အတိုင်း (ကျွန်ုပ်၏ ဇာတာအရ) အလုပ်အကိုင်
ေြပာင်းလဲဖို့အချိန် ဆိုက်ေရာက်လာသည့်လက္ခဏာ ရှိ၏။ နယ်လှည့်ရေသာအလုပ်ကို 'အီတီတီ'
ြဖစ်လာသည့်အြပင် ဇနီးသည် (ပထမအိမ်ေထာင်) နှင့်လည်း တကျက်ကျက် ြဖစ်စြပုလာ၏။
သူဆိုးသည် ငါဆိုးသည်ဟု မေဝဖန်လိုေတာ့ပါ။ သို့ေသာ် ကျွန်ုပ်၏ ေလလွင့်ချင်ေသာအြပစ်က
များလိမ့်မည်ဟု ဝန်ခံဖို့ အသင့်ရှိပါသည်။ ေနာက်ဆံုး၌ ဇနီးသည်က ၎င်း၏ဖခင်ရှိသည့် ေရနံေချာင်း
ြမို့သို့ သမီးကေလးနှင့် အလည်အပတ်သွားချင်သည်ဟု ေြပာရာတွင် ကျွန်ုပ်က ဝမ်းေြမာက်စွာ
ခွင့်ြပုလိုက်ေလ၏။ ထိုအချိန်တွင် ကျွန်ုပ်မှာ ဘဝင်ြမင့်ေရာဂါ ေပျာက်ခဲ့ြပီြဖစ်ေသာ်လည်း စိတ်သည်
အေြကာင်းမဲ့ ေလလွင့်လျက်ရှိ၏။ စံေဒဝီကား ထိုစဉ်က ရှိပါေသးသည်။ သို့ေသာ် သူ့ကို သတိရ၍
မဟုတ်၊ မည်သူ့အားမျှလည်း ပိုးပန်းချင်ေသာစိတ်မျိုး ေပါ်လာသည်မဟုတ်၊ အိမ်၌မေနချင်ပဲ
အလကား လည်ပတ်ေနချင်၏။ နယ်သို့မထွက်ရေသာ ရက်များတွင် ရံုးသို့အလုပ်သွား၍ ဝတ်ေကျ
ဝတ်ကုန် လုပ်ခဲ့ြပီးေနာက် ရံုးမှြပန်လာေသာအခါ သူငယ်ချင်းများ၏အိမ်တွင် ဤတညထိုတည
အိပ်ေလ့ရှိ၏။ တခါတရံတွင် ဘိလိယက်ခံု၌ မိုးလင်းြခင်းများလည်း ပါေသး၏။ မိဘများမူကား
ဝက်လက်သို့ ေရာက်သွားြကြပန်ေလြပီ။ တခါတရံတွင် အိမ်ေထာင်ကျလျက်ရှိြပီြဖစ်ေသာ နှမ၏
အိမ်၌ တညတေလ အိပ်၏။ ထိုရက်များတွင် ကျွန်ုပ်သည် ပဲ့တက်မပါေသာ ေလှကဲ့သို့
ပင်လယ်ထဲတွင် လှိုင်းေလပုတ်ခတ်တိုင်း ေမျာချင်ရာသို့ ေမျာပါလျက်ရှိ၏။ ေလာက၌ ကျွန်ုပ်အဖို့
မည်သည့်ရည်ရွယ်ချက်မျှ မရှိ၊ ရပ်တန့်စဉ်းစားြခင်းလည်း မရှိ၊ လုပ်ချင်ရာလုပ်၍ ြဖစ်ချင်ရာ
ြဖစ်ေနေတာ့၏။ သို့ဆိုေသာ်လည်း ဆိုးဆိုးရွားရွား အလုပ်မျိုးကား မပါ။ စာဖတ်ချင်လျှင်
မိုးလင်းေအာင် ဖတ်ေနတတ်ေသး၏။ ထိုအချိန်တွင် ကျွန်ုပ်နှင့် အလွန်ခင်မင်အကျွမ်းဝင်သည့်
ကိုခင်ေမာင်တင့်တို့ လင်မယားသည် အခွင့်ယူ၍ ဟသင်္ာတြမို့သို့ ဆင်းသွားရာ မယားေသဆံုး၍
ကိုခင်ေမာင်တင့် အလုပ်ထွက်လိုက်ေလ၏။ အကယ်၍ ၎င်းတို့လင်မယား ရှိေနခဲ့ပါမူ ကျွန်ုပ်သည်
သူတို့အိမ်၌ စတည်းချလိမ့်မည်ထင်၏။ ကျွန်ုပ်သည် ေဗဒင်ေမးတတ်၍ ေမးြကည့်ခဲ့လျှင်
အသက်တာ၏ လမ်းဆံုလမ်းခွသို့ ေရာက်ေနသြဖင့် သတိြပုရမည်ဟု ေဟာေကာင်း ေဟာလိမ့်မည်
ထင်သည်။ ဤကာလအပိုင်းအြခားကဲ့သို့ ကျွန်ုပ်အဖို့ရာ၌ အဓိပ္ပါယ်မရှိေသာ အချိန်သည် တခါဘူးမျှ
မြကံုခဲ့ရဘူးပါ။ စိတ်ညစ်ြခင်း၊ ေပျာ်ြခင်း၊ ေတာင့်တြခင်း၊ အလျဉ်းမရှိပဲ ဗလာသက်သက် ေလလွင့်
ေနြခင်းပင် ြဖစ်ေလသည်။
အလုပ်ြပုတ်ေလြပီ
တေန့သ၌ ကျွန်ုပ်အား ကယ်ဆယ်သည့် ဒုဝန်ြကီး မစ္စတာေသာ်မ်ဆင် ခွင့်ယူသွားေလရာ ေလလွင့်လျက်ရှိသည့် ကျွန်ုပ်၏စိတ်သည် မုန်တိုင်းနှင့် တိုးေဝှ့သကဲ့သို့ ဗရမ်းဗတာ ြဖစ်လာခဲ့ေလြပီ။
မယားတကွဲ သားတကွဲ အိမ်မရှိ ယာမရှိ ြဖစ်၍ အလုပ်တက်ချင်စိတ်ပင် မရှိပဲြဖစ်လာ၏။ ကျွန်ုပ်၏
စိတ်အေြခအေနကို ယခု ေရးသားေဖာ်ြပရာတွင် 'ြဖစ်မှြဖစ်ရေလ' ဟု ဆိုြကမည်ြဖစ်ေသာ်လည်း
ထိုအချိန်ကမူ မည်သူကမျှ ထူးြခားသည်မထင်၊ ြဖစ်ရိုးြဖစ်စဉ်အတိုင်း ဟူ၍သာ ထင်ြကရ၏။
တနဂင်္ေနွေန့တေန့၌ ကျွန်ုပ်သည် မိတ်ေဆွတေယာက်နှင့်အတူ စစ်ကိုင်းေချာင်သို့ အလည်
သွားြကရာမှ ဘိလိယက်ခံုသို့ ေရာက်သွားြပီး ဘိလိယက်ထိုးြက၏။ ညတွင် ေချာင်၌အိပ်ြပီး
တနင်းလာေန့ နံနက်တွင် ရံုးတက်ရန်ရှိလျက်နှင့် ဘိလိယက်ထိုးြပန်၏။ ကျွန်ုပ်၏ဘေထွးက
သတင်းရ၍ လာေခါ်ေသာ်လည်း မလိုက်ေချ။ ရံုးမှ ချာပရာစီတေယာက်လွှတ်၍ ေခါ်ြပန်ေသာ်လည်း
မလိုက်ပဲ ေပကပ်ေန၏။ ကျွန်ုပ်ကား အသက် ၂၅နှစ် ရှိေလြပီ။ ဤအရွယ်တွင် ဤကဲ့သို့ြပုသူကား
အေတာ်ရှားလိမ့်မည်ထင်သည်။ ဤနည်းအတိုင်း ေလးငါးရက် ေပကပ်ေနရာတွင် မင်းြကီးက
ကျွန်ုပ်အား 'ရီမု'ျွနာသလန လုပ်ဖို့ အမိန့်ချလိုက်၏။ီငျာငျ ဒစ္စမစ်မဟုတ်ေချ။ ြခားနားပံုကား
ကျွန်ုပ်သည် အြခားဌာနတခုတွင် အမှုထမ်းနိုင်ခွင့်ရှိ၏။ ဒစ္စမစ်ဟူသည်ကား အစိုးရအလုပ်မှ
ရာသက်ပန် ထုတ်ပယ်ြခင်းြဖစ်ေလသည်။ ကျွန်ုပ်အေြကာင်းကို နားစွန်နားဖျား ြကားရသူများက
အစိုးရေငွမှုေြကာင့် ဒစ္စမစ်လုပ်ခံရသည်ဟု ေြပာြက၏။ စင်စစ်မှာ ဒစ္စမစ်လည်း မဟုတ်၊ ေငွမှု
လည်းမဟုတ်၊ အချိန်အားြဖင့်လည်း ၂ နှစ်ခန့် ကွာေသးသည်။ (၁၉၅၃ ခုနှစ်၌ ပထမအြကိမ်
ဘာသာြပန်ဆုရစဉ်က ကျွန်ုပ်သည် ဆုေပးပွဲအခမ်းအနားတွင် စာေရးဆရာြဖစ်လာရပံုအေြကာင်းကို
ဝန်ြကီးချုပ်ဦးနုေရှ့၌ ေြပာြပသြဖင့် ပရိသတ် ပွဲကျခဲ့ဘူးသည်။) မိန်းကေလးတေယာက်အား
ချစ်ြကိုက်ေြကာင်းေြပာဖို့ ရှက်တတ်ေသာ ကျွန်ုပ်သည် အလုပ်ြဖုတ်ခံရြခင်းကို ဧရာမပရိသတ်ြကီးထဲ၌
ထုတ်ေဖာ်ေြပာဖို့မရှက်တတ်ြခင်းမှာ လူဆန်းတေယာက်ဟု ဆိုြကလိမ့်မည်ထင်သည်။
0
responses to “
၀၂၈။ နှမတစ်ေယာက်အေြကာင်း
”