​ရွှေဥဒေါင်း၏ တစ်သက်တာမှတ်တမ်း​ နှင့်​ အ​တွေး​အ​ခေါ်များ​

ဘုရင်ခံ အမဲပစ်ြခင်း​

ဆာဟာကုတ်ဘတ္တလာသည် ြမန်မာြပည်သို့​ ဘုရင်ခံအြဖစ်နှင့်​ နှစ်ြကိမ်တိုင် လာ​ေရာက်အုပ်ချုပ်
ဘူး​သည့်​အနက် ပထမအြကိမ် (၁၉၁ဂခုနှစ်​ေလာက်ထင်သည်။) ဘုရင်ခံြဖစ်စဉ်က ခရစ်စမတ်
ရက်သတ္တပတ် (Ch​ristsGSm​aeek) အတွက် ကသာဒိစြတိတ်အတွင်း​ရှိ နမ်း​​ေပါင်း​ဗိုလ်တဲ၌
စတည်း​ချကာ အမဲပစ်ထွက်ြကရန် အစီအစဉ်ြပုလုပ်ြက၏။ ခရစ်စမတ်ရက်သတ္တပတ် ဟူသည်မှာ
ဒီဇင်ဘာလ ၂၅ရက်​ေန့​မှ ဇန်နဝါရီလ တရက်​ေန့​အထိ ြဖစ်​ေလရာ နိုဝင်ဘာလဆီ​ေလာက်ကတည်း​က
သစ်​ေတာဘက်ဆိုင်ရာ ​ေတာြကပ်၊ ​ေတာ​ေခါင်း​၊ ​ေတာအုပ်က​ေလး​၊ ​ေတာအုပ်ြကီး​မှ စ၍ ဝန်​ေထာက်
တိုင်​ေအာင် ၎င်းကိစ္စအတွက် ြကိုတင်စီမံြကရ၏။

ထိုရက်များ​အတွင်း​၌ သစ်​ေတာအရာရှိများ​အဖို့​ရာတွင် သစ်​ေတာကိစ္စသည် အ​ေရး​မြကီး​​ေသး​၊ ဘုရင်ခံ
​ေတာလည်လာမည့်​ ကိစ္စသည်သာလျှင် အ​ေရး​ြကီး​၏။ သစ်​ေတာလုပ်ငန်း​နှင့်​ ပတ်သက်၍ ဝတ္တရား​
တစံုတရာ လစ်ဟင်း​​ေပါ့​​ေလျာ့​မှုရှိခဲ့​လျှင် ထု​ေချလွှာ​ေတာင်း​ခံရရံုမျှ​ေလာက်နှင့်​ ြပီး​နိုင်​ေသာ်လည်း​ ဘုရင်ခံ အမဲပစ်လာမည့်​ကိစ္စနှင့်​ ပတ်သက်၍မူ တချက်က​ေလး​မျှ လစ်ဟင်း​ပါက ချက်ချင်း​ အလုပ် ြပုတ်သွား​နိုင်သည်ဟု နား​လည်ြက​ေလသည်။
ြဗိတိသျှအစိုး​ရ၏ ပါး​နပ်ပံုမှာ ထိုမျှ​ေလာက်အ​ေရး​ြကီး​သည်ဟု အမိန့်​ထုတ်ဆင့်​သည်မဟုတ်၊ သို့​​ေသာ်
သစ်​ေတာဘက် အရာရှိများ​အား​လံုး​နှင့်​ နယ်ဘက်ဆိုင်ရာ ဝန်​ေထာက်၊ ြမို့​အုပ်မှစ၍ ရွာသူြကီး​များ​
တိုင်​ေအာင် ဤအတိုင်း​ပင် နား​လည်ထား​ြက​ေလသည်။

နိုင်ဝင်ဘာလ အစြပုသည်နှင့်​တြပိုင်နက် နမ်း​​ေပါင်း​ရွာပတ်ဝန်း​ကျင် ဧရိယာစတုရန်း​မိုင်​ေပါင်း​များ​စွာ
အတွင်း​ ​ေတာြကပ်​ေတာ​ေခါင်း​များ​က ​ေနရာအနှံ့​အြပား​တွင် ဆား​များ​ စံုပံုချထား​ြကရ၏။ ဆား​များ​
​ေရာက်​ေအာင် တင်ပို့​ရြခင်း​မှာ နယ်အရာရှိများ​၏တာဝန်ြဖစ်၍ ​ေတာြကပ်​ေတာ​ေခါင်း​များ​က ၎င်း
ဆား​များ​ကို သင့်​​ေလျာ်​ေသာ​ေနရာများ​၌ စုပံုြကရ၏။ ​ေတာတိရစ္ဆာန်ရိုင်း​များ​သည် အငန်ြကိုက်တတ်
​ေသာ သဘာဝရှိ​ေလရာ ၎င်းနယ်ပယ်တဝိုက်တွင် ြကဲြဖန့်​ကာ လှည့်​လည်ကျက်စား​လျက်ရှိ​ေသာ
​ေတာတိရစ္ဆာန်များ​ကို နမ်း​​ေပါင်း​ရွာ နယ်တဝိုက်အတွင်း​ စုရံုး​​ေရာက်ရှိလာြက​ေစြခင်း​ငှာ ဆား​ပံုများ​ြဖင့်​
ြဖား​​ေယာင်း​​ေသွး​​ေဆာင်ယူြခင်း​ ြဖစ်၏။ ​ေတာတိရစ္ဆာန်များ​သည် ဆား​ကို လာ၍လျက်ြက​ေလရာ
​ေတာ​ေခါင်း​များ​က ဆား​ပံုများ​ကို မြကာမြကာ လာြကည့်​ြပီး​ ဆား​ြဖည့်​​ေပး​ရ​ေလသည်။ ဆား​ပံုများ​ကို
လှည့်​လည်၍ 'အင်စပက်ရှင်း​' လုပ်​ေသာ အရာရှိက တခု​ေသာဆား​ပံု၌ ဆား​ြပတ်လပ်​ေနြခင်း​ကို
​ေတွ့​သည်ဆိုအံ့​။ တာဝန်ကျ​ေသာ ​ေတာ​ေခါင်း​​ေတာြကပ်မူကား​ အလုပ်ြပုတ်ဖို့​ ​ေသချာ​ေလြပီ။
ဤအ​ေြကာင်း​ကို အရာရှိက အ​ေရး​မယူပဲ သက်ညှာလိုက်ပါလျှင်လည်း​ သူ့​အထက်အရာရှိက
(ရွာသား​များ​၏ အကူအညီြဖင့်​) တနည်း​နည်း​ သိတတ်သည်ြဖစ်၍ အရာရှိပါ ြပုတ်ဖို့​ ​ေသချာ
​ေလသည်။

ဘုရင်ခံဆိုက်​ေရာက်ြခင်း​

ဤနည်း​ြဖင့်​ ​ေတာ​ေကာင်များ​ကို ြကိုတင်ကာ ြဖား​​ေယာင်း​​ေသွး​​ေဆာင်ထား​သည်ြဖစ်၍ ဒီဇင်ဘာလ
အလယ်​ေလာက် ​ေရာက်သည်ဆိုလျှင် ဆား​ြကိုက်တတ်​ေသာ ​ေတာ​ေကာင်ဟူသမျှသည် (မြကိုက်​ေသာ
​ေတာ​ေကာင်မျိုး​လည်း​ ခပ်ရှား​ရှား​ ရှိလိမ့်​မည်။) နမ်း​​ေပါင်း​ရွာပတ်ဝန်း​ကျင်တွင် ​ေြခချင်း​လိမ်မတတ်
​ေပါများ​လျက်ရှိ၏။ ထိုအ​ေတာအတွင်း​ ၎င်းပတ်ဝန်း​ကျင်တွင် ြကက်က​ေလး​၊ ငှက်က​ေလး​မျှ မပစ်ရဟု
တား​ြမစ်ထား​၏။ အဘယ့်​​ေြကာင့်​ဆို​ေသာ် ​ေသနတ်သံြကား​လျှင် တ​ေကာင်တ​ေလြဖစ်​ေစ ထိတ်လန့်​
ထွက်​ေြပး​မည်ကို စိုး​ရိမ်ရ​ေသာ​ေြကာင့်​​ေပတည်း​။ နမ်း​​ေပါင်း​ရွာသား​များ​သည်လည်း​ နမ်း​​ေပါင်း​ဗိုလ်တဲ
နှင့်​တကွ ပတ်ဝန်း​ကျင်ကို ​ေြပာင်စင်​ေအာင် လှဲကျင်း​သုတ်သင်ထား​ြကရ​ေပရာ ၎င်းတို့​အဖို့​မှာလည်း​
တသက်တွင်တခါ ြကံုရခဲ​ေသာ '​ေတာလည်ပွဲ' ြကီး​ြဖစ်၍ ​ေမျှာ်တလင့်​လင့်​ ရှိ​ေနြက​ေလ၏။ ​ေန့​ရက်
နီး​ကပ်လာ​ေသာအခါ နမ်း​​ေပါင်း​ရွာသည် ရွာငယ်အြဖစ်မှ ြမို့​က​ေလး​အြဖစ်သို့​ ​ေြပာင်း​လဲ၍ ဘုရင်ခံနှင့်​အဖွဲ့​၏ အ​ေစခံများ​ တည်း​ခိုရန်အတွက် တဲအံုကနား​များ​နှင့်​ အလိုရှိရာ ခိုင်း​​ေစရန်အတွက် သစ်​ေတာဘက်နယ်ဘက် အမှုထမ်း​များ​ြဖင့်​ ြပည့်​နှက်စည်ကား​စွာ ရှိ​ေန​ေလြပီ။ ဒီဇင်ဘာလ ၂၄ရက် ေန့​တွင် အစိုး​ရသ​ေဘင်္ာ သံုး​​ေလး​စင်း​သည် ြမ​ေတာင်ရွာအထက်ရှိ ​ေရပျံရွာသို့​ ဆိုက်ကပ်၍ ဘုရင်ခံ အြပင် အတွင်း​ဝန်ချုပ်၊ အတွင်း​ဝန်က​ေလး​မှစ၍ ​ေသနတ်ပစ်ဝါသနာပါသည့်​ မျက်နှာြဖူအရာရှိ ေြမာက်ြမား​စွာ ပါလာြကသည်။ ၎င်းတို့​၏ပစ္စည်း​များ​ကို အစိုး​ရဆင်များ​နှင့်​ မလံု​ေလာက်သြဖင့်​
ဘီဘီတီစီ၊ စတီး​ဘရား​သား​စ​ေသာ သစ်ကုမ္ပဏီြကီး​များ​မှ သစ်ဆွဲဆင်ြကီး​များ​ြဖင့်​ တင်​ေဆာင်
ယူြက၏။

ဤအ​ေတာအတွင်း​ ဘုရင်ခံနှင့်​အဖွဲ့​အား​ ြမ​ေတာင်၊ ထီး​ချိုင့်​၊ ​ေအာင်သာ စ​ေသာရွာများ​မှ
ယိမ်း​အကြဖင့်​ ​ေဖျာ်​ေြဖြကရသည်။ ​ေနာက်ဆံုး​၌ ဘုရင်ခံနှင့်​အဖွဲ့​သည် နမ်း​​ေပါင်း​ရွာသို့​ ြမင်း​များ​နှင့်​
သွား​ြက၍ ပစ္စည်း​များ​ကို ဆင်များ​ြဖင့်​ ​ေရှး​ဦး​စွာ တင်လွှတ်လိုက်၏။ ဘုရင်ခံသည် ​ေရပျံရွာဆိပ်တွင်
သ​ေဘင်္ာ​ေပါ်၌ တညအိပ်၍ ​ေနာက်တ​ေန့​တွင် နမ်း​​ေပါင်း​သို့​​ေရာက်​ေသာအခါ ဗိုလ်တဲကိုဝိုင်း​ရံလျက်
မိုး​ကာတဲများ​ အသင့်​​ေဆာက်လုပ်ြပီး​ ြဖစ်​ေန​ေလြပီ။ ဘုရင်ခံသည် ဗိုလ်တဲ​ေပါ်တွင် နန်း​ထိုင်၍
အတွင်း​ဝန်၊ အြပင်ဝန်၊ အြကီး​၊ အငယ်၊ အလတ်တို့​သည် မိုး​ကာတဲများ​၌ စတဲချြကလသည်။

သား​​ေကာင်များ​၏သင်း​ချိုင်း​

ကသာဒိစြတိတ် နမ်း​​ေပါင်း​​ေတာမှာ တိရစ္ဆာန်ရိုင်း​များ​ ​ေပါလည်း​​ေပါ စံုလည်း​စံု​ေသာ​ေြကာင့်​
မုဆိုး​များ​၏ နတ်ြပည် (P​ard​aise ofHunters) ဟု ၎င်းတို့​​ေခါ်ြက၏။ ြမန်မာတြပည်လံုး​တွင်
ြကံ့​များ​သည် ဤအပိုင်း​တွင်သာ ​ေတွ့​ရသည်ဆိုရာ မုဆိုး​များ​ တခါတရံ ​ေတွ့​ရတတ်​ေသာ်လည်း​
ပညတ်ထား​​ေသာ တိရစ္ဆာန်မျိုး​ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ မည်သူမျှ ပစ်ခွင့်​မရဆို၏။ ဘုရင်ခံနှင့်​အဖွဲ့​မူကား​
ဥပ​ေဒအထက်မှ လူစုြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ ဘာ​ေကာင်မဆို ပစ်နိုင်ခွင့်​ရှိြကရာ ပစ်လည်း​ပစ်ြကသည်ဆို၏။
မျက်နှာြဖူအရာရှိ ​ေသနတ်သမား​များ​သည် လည်း​​ေကာင်း​၊ သူတို့​၏အမိန့်​နှင့်​ပစ်​ေသာ မုဆိုး​များ​
သည် လည်း​​ေကာင်း​ ​ေန့​​ေရာညပါ ပစ်လိုက်ြကသည်မှာ မိုး​မွှန်သွား​​ေတာ့​သည်။

​ေတာ​ေကာင်များ​မှာ ယခင်ကတည်း​က ဤတဝိုက်၌ စံုရံုး​​ေနြက​ေအာင် ဆား​ပံုများ​ြဖင့်​ ြဖား​​ေယာင်း​
ထား​ြခင်း​ ြဖစ်​ေပရကား​ ရွာသား​များ​က ​ေသနတ်သမား​များ​ရှိရာသို့​ '​ေတာ​ေချာက်' ​ေပး​လိုက်ရာတွင်
သူတို့​က ကုလား​ထိုင်​ေပါ်မှ ဇိမ်နှင့်​ထိုင်ြပီး​ တ​ေကာင်ြပီး​တ​ေကာင် ပစ်ချလိုက်ရံုသာ ရှိသည်ဆို၏။
​ေတာ​ေကာင်များ​ ​ေသလိုက်ြကသည်မှာ ​ေသာက်​ေသာက်လဲရှိ၍ တနှစ်တြကိမ်မျှ​ေလာက် ဤနည်း​
အတိုင်း​ အမဲပစ်ထွက်ြကမည်ဆိုလျှင် မြကာမီအတွင်း​ ​ေတာြပုန်း​သွား​ဖွယ်ရာ ရှိသည်ဆို၏။ ရွာသား​
များ​မူကား​ ၎င်းတို့​အတွက် ​ေဝစုရရှိ​ေသာ အသား​များ​ကို ြကပ်တင်​ေြခာက်လုပ်ြခင်း​၊ ​ေနလှန်း​
အမဲ​ေြခာက်လုပ်ြခင်း​ စသည်ြဖင့်​ အ​ေတာ်စီး​ပွား​ြဖစ်ြက၍ အလွန်​ေပျာ်ြကသည်ဆို၏။ ​ေနာက်ဆံုး​၌ နှစ်ကုန်၍ ခရစ်စမတ်ရက်သတ္တပတ် ြပီး​ဆံုး​သြဖင့်​ ဘုရင်ခံတို့​လူစု ြပန်သွား​ြက​ေသာအခါ နမ်း​​ေပါင်း​ ဗိုလ်တဲ ပတ်ဝန်း​ကျင်တဝိုက်မှာ သား​​ေကာင်များ​၏ သင်း​ချိုင်း​ကုန်း​ပမာြဖစ်၍ ပုပ်​ေစာ်နံ ကျန်ရစ်သည်ဟု ​ေြပာြက​ေလသည်။

ကိုဝင့်​​ေမာ်သည် အထက်ပါ အ​ေြကာင်း​အရာများ​ကို ​ေြပာြပ၍ ြပီး​ဆံုး​​ေသာအခါ ဆီး​နှင်း​များ​သည်
​ေအာက်တွင် ကျွန်ုပ်တို့​ထိုင်လျက်ရှိ​ေသာ သစ်ပင်ြကီး​၏ အရွက်များ​အြကား​မှ ထိုး​​ေဖာက်ကာကျလာ၍
မီး​ပံုြကီး​မှာလည်း​ တရှဲရှဲြမည်လျက် ရှိရာတွင် ကျွန်ုပ်တို့​မှာ တညအတွက်တာအဖို့​ စကား​
ကုန်​ေလာက်ြပီဆိုကာ ဗိုလ်တဲ​ေပါ်သို့​ တက်လာြက​ေလ၏။ စစ်စစ်မှာ စကား​ကုန်ြကြခင်း​ကား​ မဟုတ်၊
(သံုး​​ေလး​ညဆက်ြပီး​ မအိပ်ပဲ ​ေြပာစရာစကား​ရှိသူ နှစ်​ေယာက်ြဖစ်သည်။) နံနက်​ေစာ​ေစာ သစ်သင်း​
ထွက်ြကရမည်အတွက်​ေြကာင့်​ 'ချို' ထား​လိုက်ြကြခင်း​မျှသာ ြဖစ်​ေလသည်။ ကျွန်ုပ်၏ ဝါသနာတခု
မှာလည်း​ ​ေကာင်း​စွာအကျွမ်း​မဝင်​ေသာလူတ​ေယာက်နှင့်​ ၁ဝမိနစ် ​ေြပာစရာစကား​ ရှာမ​ေတွ့​တတ်
​ေသာ်လည်း​ ​ေလစပ်တည့်​​ေသာ သူငယ်ချင်း​​ေဟာင်း​တ​ေယာက်နှင့်​မူ သံုး​​ေလး​ည မအိပ်ပဲနှင့်​ စကား​
​ေြပာနိုင်၏။ ​ေြပာလည်း​ ​ေြပာခဲ့​ဘူး​လှ​ေလြပီ။

စာစံုြခင်း​၏ အကျိုး​ ​ေကျး​ဇူး​

​ေနာက်တ​ေန့​နံနက်တွင် အိပ်ရာမှထြက​ေသာအခါ (ကျွန်ုပ်မှာ နိုင်ငံ​ေရး​သ​ေဘာတရား​ ​ေခါင်း​ပါး​
​ေသး​သူတ​ေယာက် ြဖစ်သည့်​အ​ေလျာက်) ဤကား​ ဆာဟာကုတ်ဘတ္တလာ အိပ်​ေသာအခန်း​၊
ဤ​ေနရာကား​ ဘုရင်ခံ ​ေကာ်ဖီ​ေသာက်​ေသာ စား​ပွဲ​ေနရာ၊ ဤကား​ ​ေနပူစာလှံု​ေသာ ဝရန်တာ
စသည်ြဖင့်​ အမှတ်ရကာ စား​ြမံု့​ြပန်လျက်ရှိ၏။ (ကျွန်ုပ်မှာ ဒစ်ကင်း​၊ စ​ေကာ့​၊ သက္က​ေရး​ စ​ေသာ
အဂင်္လိပ်စာ​ေရး​ဆရာြကီး​များ​၏ ဝတ္ထု​ေကာင်း​အ​ေြမာက်အြမား​ကို ဖတ်ခဲ့​ရဘူး​၍ အဂင်္လိပ်လူမျိုး​များ​၏
​ေကာင်း​ြမတ်​ေသာ အချက်အလက်များ​ကို သိထား​ရသည့်​ြပင် မိခင်ဖခင်တို့​ ကိုယ်တိုင်ကလည်း​
မင်း​စိုး​ရာဇာနှင့်​ ပတ်သက်သမျှ​ေသာ ကိစ္စများ​တွင် အထင်ြကီး​​ေအာင် သင်ြပထား​ခဲ့​ြကသည်
ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ ဘုရင်ဝါဒနှင့်​ ၎င်း၏အဆက်အသွယ်ြဖစ်​ေသာ ဗျူရိုက​ေရစီကို ​ေတာ်​ေတာ်
အထင်ြကီး​ခဲ့​မိ၏။ စဉ်း​စား​ဉာဏ်က ​ေတာ်လှန်ချင်​ေစကာမူလည်း​ အတွင်း​စိတ်က ဦး​ညွတ်လျက်ရှိ၏။
အသက်၄၀ အရွယ်​ေလာက်တွင် ​ေသာမတ်စပိန်း​၏ 'လူသား​၏အခွင့်​အ​ေရး​' ဟူ​ေသာ စာအုပ်ကို
ဖတ်ရသည်တွင်မှ စဉ်း​စား​ဉာဏ် ​ေကာင်း​​ေကာင်း​ြကီး​ပွင့်​လင်း​ြပီး​ ဗျူရိုက​ေရစီနှင့်​ ပ​ေဒသရာဇ်၊
ဧကရာဇ်စနစ်များ​ကို ြကည်ညို​ေလး​စား​ကာြဖင့်​ ဦး​ညွတ်ချင်တတ်​ေသာ ​ေစတနာမျိုး​ လံုး​ဝ အြမစ်ကျွတ်
ထွက်သွား​ခဲ့​ပါသည်။

ဤအြခင်း​အရာကို ​ေတွး​မိ​ေသာအခါ 'ငါသည် စာစံု​ေအာင် မဖတ်ခဲ့​ရလျှင် အ​ေတာ်နံုချာ​ေသာ
လူတ​ေယာက်ြဖစ်လိမ့်​မည် ဟူ၍လည်း​ မှတ်ချက်ချခဲ့​ပါသည်။ ထိုနံနက်၌ ကိုဝင့်​​ေမာ်သည် ဆာဟာကုတ်ဘတ္တလာ၏ ​ေနရာ၌လည်း​​ေကာင်း​၊ ကျွန်ုပ်သည် အတွင်း​ဝန်ချုပ်​ေနရာ၌လည်း​​ေကာင်း​ အသီး​သီး​ထိုင်ကာ ​ေကာ်ဖီ​ေသာက်ြပီး​​ေနာက် သစ်သင်း​စခန်း​သို့​ ထွက်ြက​ေလ၏။ ညီ​ေတာ်​ေမာင်အား​ မူကား​ ​ေတာအုပ်က​ေလး​များ​နှင့်​ စာ​ေရး​​ေမာင်ြမတို့​၏စား​ပွဲသို့​ ပို့​လိုက်ရသည်။

'သစ်သင်း​ ' အလုပ်

စား​​ေသာက်ြပီး​ြက​ေသာအခါ ကျွန်ုပ်တို့​လူစုနှင့်​ သစ်ခုတ်သမား​များ​သည် ကျွန်း​ပင်ြကီး​များ​ရှိ​ေသာ
အစိုး​ရသစ်​ေတာြကိုး​ဝိုင်း​သို့​ ထွက်ြက​ေလ၏။ ဗိုလ်တဲမှ နှစ်မိုင်​ေကျာ်သံုး​မိုင်ခန့်​ ​ေရာက်ြက​ေသာ
အခါတွင် သစ်သင်း​ရမည့်​ ကျွန်း​​ေတာြကီး​သို့​ ​ေရာက်ြက၏။ 'သစ်သင်း​' ြခင်း​ ဟူသည်မှာ အြခား​
မဟုတ်၊ ကျွန်း​ပင်ြကီး​များ​ကို ​ေသ​ေအာင်သတ်​ေပး​ရ​ေသာ အလုပ်ပင်ြဖစ်၏။ ထိုစဉ်ကမူ ကျွန်း​သစ်များ​
ထုတ်လုပ်ြခင်း​အလုပ်ကို ြမန်မာသစ်ကုန်သည်များ​အနက်မှ ဟုတ္တိပတ္တိလုပ်နိုင်သူနည်း​ပါး​၍ ဘီဘီတီစီ၊
စတီး​လ်ဘရား​သား​၊ မက်ဂရဂ္ဂါ စ​ေသာ နိုင်ငံြခား​ကုမ္ပဏီြကီး​များ​သာ လုပ်ကိုင်နိုင်ြက​ေလသည်။
ြမန်မာသစ်ကုန်သည်များ​မှာ ​ေငွရင်း​မလံု​ေလာက်သည့်​ြပင် ြဗိတိသျှအစိုး​ရကလည်း​ ြမန်မာကုန်သည်
များ​ လိုက်နာဖို့​ခဲယဉ်း​​ေလာက်​ေအာင် စည်း​ကမ်း​ဥပ​ေဒများ​ ြပုလုပ်ထား​ြခင်း​​ေြကာင့်​ မလုပ်နိုင်ပဲ
ရှိြကရသည်ဟု ြမန်မာကုန်သည်များ​က ​ေြပာြက၏။ ကိုဝင့်​​ေမာ်ကမူ ြမန်မာကုန်သည်များ​၏
မကျွမ်း​ကျင်မှုလည်း​ ပါသည်ဟု ​ေြပာဘူး​၏။ မည်သို့​ပင်ြဖစ်​ေစ ြမန်မာကုန်သည်များ​မှာ '​ေကာ်လဲ
နတ်သတ်' ဟု​ေခါ်​ေသာ ကျွန်း​သစ်အပိန်အ​ေြခာက်များ​မှတပါး​ လုပ်နိုင်သူ မရှိြက​ေချ။ နိုင်ငံြခား​
ကုမ္ပဏီြကီး​တခုက ကျွန်း​​ေတာတခုကို ​ေလလံဆွဲြပီး​​ေနာက် ၎င်း​ေတာမှ ကျွန်း​သစ်များ​ကို ခုတ်ချင်ရာ
ခုတ်လှဲ၍ ယူရသည်မဟုတ်၊ သစ်သင်း​​ေသာ သစ်​ေတာအရာရှိက သင့်​​ေတာ်သည်ထင်​ေသာ
ကျွန်း​ပင်များ​ကို ​ေရွး​ချယ်သတ်မှတ်၍ 'သတ်' ​ေပး​ရ၏။

မည်သည့်​ကျွန်း​ပင်ကို သတ်​ေပး​သင့်​သည် ဆိုရာ၌လည်း​ သစ်​ေတာဥပ​ေဒအရ အတိအကျ သတ်မှတ်
ထား​သည်ြဖစ်ရာ သစ်​ေတာအရာရှိက ၎င်းစည်း​ကမ်း​ဥပ​ေဒအတိုင်း​ သတ်​ေပး​ရြခင်း​ြဖစ်၏။
ကုမ္ပဏီများ​၏အလိုမှာ မိမိတို့​​ေလလံဆွဲထား​သည့်​ ကျွန်း​​ေတာထဲမှ အ​ေချာဆံုး​၊ အလှဆံုး​​ေသာ
ကျွန်း​ပင်ြကီး​များ​ကို လှဲယူရန်ြဖစ်​ေလရာ အစိုး​ရကမူ အြကီး​ဆံုး​၊ အ​ေချာဆံုး​များ​ကိုချည်း​
သတ်​ေပး​သည်မဟုတ်၊ တပင်နှင့်​တပင် ပူး​ကပ်လွန်း​သြဖင့်​ မြကီး​ပွား​နိုင်​ေသာ ကျွန်း​ပင်များ​ကိုလည်း​
ညှပ်၍ ထည့်​ချင်​ေသး​သည်။

သစ်သင်း​အရာရှိသည် ကုမ္ပဏီများ​၏အြကိုက်ချည်း​ လုပ်​ေပး​ပါက အထက် အစိုး​ရအရာရှိ၏
ြကိမ်း​​ေမာင်း​ြခင်း​ခံရ၍ အစိုး​ရ၏အြကိုက်ချည်း​ လုပ်ြပန်ပါကလည်း​ ကုမ္ပဏီများ​၏ အတိုင်အ​ေတာ
ခံရ​ေလသည်။ ယင်း​ကဲ့​သို့​ အတိုင်ခံရ​ေသာအခါ၌လည်း​ အထက်အရာရှိက အစိုး​ရ၏ အကျိုး​ကို
ြကည့်​တတ်​ေသာ သစ်သင်း​အရာရှိဆို၍ ချီး​ကျူး​သည်မဟုတ်၊ မျှတ​ေအာင်မလုပ်တတ်​ေသာ အရာရှိ
တ​ေယာက်ဟူ၍ ​ေမာင်း​မဲြခင်း​ ခံရတတ်​ေသး​သည်။ အစိုး​ရကလည်း​ ြဗိတိသျှ၊ ကုမ္ပဏီြကီး​များ​
ကလည်း​ အဂင်္လိပ်ြဖစ်သည့်​အတွက်​ေြကာင့်​ ြမန်မာအရာရှိများ​မှာ 'အကင်း​ပါး​' ဖို့​ အလွန် အ​ေရး​ြကီး​
​ေလသည်။ ဤကိစ္စမျိုး​၌ သစ်သင်း​အရာရှိသည် မိမိ၏ဝတ္တရား​အတိုင်း​ တိကျစွာ ​ေဆာင်ရွက်
တတ်​ေသာ လူတ​ေယာက်​ေပ​ေလာဟူသည်ကို မှန်ကန်​ေအာင် အကဲခတ်တတ်ဖို့​ အ​ေရး​ြကီး​၏။
အထက်အရာရှိြကီး​ ကိုယ်တိုင်မှာလည်း​ (သစ်​ေကာင်း​၊ သစ်​ေချာ များ​များ​ရလိုသည့်​အတွက်)
ကုမ္ပဏီြကီး​များ​က လာဘ်ထိုး​သည်ဟူ၍ ြဖစ်နိုင်​ေပ​ေသး​သည်။ ကုမ္ပဏီြကီး​များ​သည် သစ်သင်း​အရာရှိ
အား​ သစ်သင်း​ခိုက်အတွင်း​ စည်သွတ်ဗူး​စသည့်​ စား​​ေကာင်း​​ေသာက်ဖွယ်များ​ ပို့​တတ်ြကသည်ဆိုရာ
ကိုဝင့်​​ေမာ်မှာမူ လာဘ်မစား​ဟူ၍ နာမည်ရ​ေသာအရာရှိတ​ေယာက် ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ ယုတ်စွာ့​အဆံုး​
ငါး​​ေသတ္တာတဗူး​မျှပင် ပို့​ြကြခင်း​ကို မြမင်ခဲ့​ရ​ေပ။

အ​ေတာ် 'ဖား​' ​ေသာအလုပ်

ကျွန်ုပ်တို့​​ေရာက်သွား​​ေသာ ကျွန်း​​ေတာြကီး​မှာ အလွန်ကျယ်ဝန်း​လှ၍ ​ေတာင်ထိပ်​ေရာ၊ ​ေတာင်ကမ်း​
ပါး​ယံ​ေရာ၊ ​ေတာင်ြကား​တ​ေလျှာက်​ေရာ ကျွန်း​ပင်များ​ အနှံ့​အြပား​ ​ေပါက်​ေရာက်လျက်ရှိရာ ၎င်း
ကျွန်း​​ေတာြကီး​ထဲမှ ဥပ​ေဒစည်း​ကမ်း​နှင့်​ညီညွတ်​ေသာ ကျွန်း​ပင်များ​ကို ​ေတာင်တပင်၊ ​ေြမာက်တပင်၊
​ေတာင်ထိပ်၌တပင်၊ ​ေတာင်ြကား​ထဲ၌တပင်၊ ​ေတာင်ကမ်း​ပါး​ယံ၌တပင် စသည်ြဖင့်​ ​ေရွး​ခယ်ကာ
'သင်း​' ​ေပး​ရမည် ြဖစ်​ေလသည်။ ​ေတာအုပ်က​ေလး​များ​နှင့်​ ​ေတာ​ေခါင်း​များ​၊ သစ်ခုတ်သမား​များ​သည်
လူစုခွဲ၍ စည်း​ကမ်း​နှင့်​ညီညွတ်​ေသာ ကျွန်း​ပင်များ​ကို လိုက်လံရှာ​ေဖွြက၏။ အုပ်စုတစုတွင်
​ေခါင်း​​ေဆာင်ြဖစ်​ေသာ ​ေတာအုပ်က​ေလး​သည် ​ေရွး​ချယ်ရမည့်​စည်း​ကမ်း​ကို အြကမ်း​အား​ြဖင့်​ နား​လည်
ထား​သည်။ အုပ်စုသံုး​စုခွဲ၍ ထွက်သွား​ြကစဉ် ကိုဝင့်​​ေမာ်နှင့်​ ကျွန်ုပ်သည် တ​ေနရာ၌ထိုင်ကာ
​ေဆး​လိပ်​ေသာက်လျက် ​ေစာင့်​​ေနြကရာ ကျွန်ုပ်က ​ေတာ​ေတာင်၏သာယာပံုကို လှမ်း​ြကည့်​ယင်း​
''​ေတာ်​ေတာ်ဇိမ်ရှိသား​ပဲဗျို့​'' ဟု ​ေြပာလိုက်သြဖင့်​ ကိုဝင့်​​ေမာ်က ''ြကည့်​​ေသး​တာ​ေပါ့​ဗျာ'' ဟု ြပန်​ေြပာ
​ေလသည်။ စီး​ကရက်တလိပ်မကုန်မီ ​ေတာင်​ေအာက်ဆီမှ 'ဝူး​' ဟု ​ေအာ်သံြကား​ရ၍ ကျွန်ုပ်တို့​သည်
အသံြကား​ရာသို့​ ဆင်း​သွား​ြက​ေလရာ ၎င်းတို့​​ေရွး​ချယ်ထား​​ေသာ ကျွန်း​ပင်တပင်ကို ​ေတွ့​ရ​ေလ၏။
ကိုဝင့်​​ေမာ်သည် စည်း​ကမ်း​နှင့်​ညီညွတ်သည်ဟု အဆံုး​အြဖတ်​ေပး​၍ ၎င်းကျွန်း​ပင်၌ ကိုယ်တိုင်
လက်မှတ်​ေရး​ထိုး​ရ​ေလသည်။ ဤတွင် သစ်ခုတ်သမား​သည် ကျွန်း​ပင်၏ခါး​ကို ခွန်ြဖင့်​လှည့်​ပတ်ကာ
တပတ်ြပည့်​​ေအာင် ​ေပါက်ရ​ေလသည်။ ခွန်ရာချင်း​ဆက်မိြပီး​ တပတ်ြပည့်​လျှင် ကျွန်း​ပင်​ေသသည်ဟု
ဆို​ေလသည်။ သို့​ရာတွင် ချက်ချင်း​ကား​မဟုတ်၊ အတန်ြကာမှ​ေသြပီး​ ​ေြခာက်သည်တိုင်​ေအာင်ထား​၍
​ေကာင်း​​ေကာင်း​​ေသွ့​​ေြခာက်ချိန်တွင်မှ လှဲယူရ​ေလသည်။ များ​မြကာမီ ​ေတာင်ကမ်း​ပါး​ယံဆီမှ 'ဝူး​' သံြကား​၍ ကိုဝင့်​​ေမာ်နှင့်​ကျွန်ုပ်တို့​ တက်သွား​ြကရာ ေရှး​နည်း​အတိုင်း​ ​ေရွး​ချယ်ထား​သည့်​ ကျွန်း​ပင်တွင် လက်မှတ်ထိုး​၍ သစ်ခုတ်သမား​နှင့်​ လွှဲထား​ခဲ့​
​ေလသည်။

ဤသို့​ြဖင့်​ ​ေတာအုပ်က​ေလး​များ​ ​ေရွး​ချယ်ထား​သည့်​ ကျွန်း​ပင်ရှိရာမှ 'ဝူး​' သံြကား​တိုင်း​
​ေတာင်ကမ်း​ပါး​ယံတွင် ဆင်း​ချည်တက်ချည် ​ေခါက်တံု့​​ေခါက်ြပန် သွား​လာြကရ​ေပရာ ​ေတာင်မှာ
လည်း​ လမ်း​ထွင်ထား​ြခင်း​မရှိပဲ အရိုင်း​သက်သက်ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ သံုး​​ေလး​နာရီမျှ ြကာ​ေသာအခါတွင်
ကျွန်ုပ် ဖား​လိုက်ပံုမှာ လျှာထွက်မတတ် ရှိပါ​ေတာ့​သည်။ သို့​ရာတွင် ​ေန့​စဉ် မိုင်၂ဝခန့်​
လမ်း​​ေလျှာက်ဖို့​ အ​ေလ့​အကျင့်​ ြပုလုပ်ထား​ြကသည့်​ ကိုဝင့်​​ေမာ်နှင့်​ သစ်​ေတာအမှုထမ်း​များ​မူကား​
တ​ေန့​အဖို့​ရာ၌ ကိစ္စရှိြကပံုမရ​ေချ။ ၁၁နာရီခန့်​အချိန်တွင် ကျွန်ုပ်တို့​သည် နံနက်စာစား​ရန်အတွက်
ဗိုလ်တဲသို့​ ြပန်လာြက​ေလ၏။

ေမွှး​လိုက်သည့်​ဝက်​ေခါင်း​

ကျွန်ုပ်မှာ သစ်​ေတာအမှုထမ်း​တ​ေယာက် မဟုတ်​ေသာ်လည်း​ သာမန်အရပ်သား​များ​အနက်တွင်
လှုပ်ရှား​မှု အ​ေလ့​အကျင့်​ရှိသူတ​ေယာက် ြဖစ်သည့်​အ​ေလျာက် ပင်ပန်း​ြခင်း​ထက် ဆာ​ေလာင်
မွတ်သိပ်ြခင်း​က ကဲလွန်လျက်ရှိ၏။ ြပန်ြက​ေတာ့​မည်ဟု ဗိုလ်တဲဘက်သို့​ ​ေြခဦး​လှည့်​ကတည်း​က
ကျွန်ုပ်မှာ ကျင်း​ြကီး​ထဲမှဝက်​ေခါင်း​ကို သတိရ၍ ြမင်လို​ေဇာနှင့်​ စား​လို​ေသာ အာသာဆန္ဒတို့​သည်
အြပိုင်အဆိုင် ြဖစ်လျက်ရှိ၏။ ဝန်ခံထား​သည့်​အတိုင်း​ အစား​သမား​တ​ေယာက်ြဖစ်၍ ဆာဆာနှင့်​
ကိုက်ဖဲ့​ကာ ဝါး​ချင်လှြပီြဖစ်​ေသာ်လည်း​ ကျင်း​ကို​ေဖာ်လိုက်​ေသာအခါ၌ မည်သို့​​ေသာ အဆင်း​
ရှိသည်ဟု ြကည့်​လိုသည့်​​ေဇာမှာလည်း​ မ​ေသး​လှ​ေချ။ သစ်ပင်ြကီး​​ေအာက်၌ရှိ​ေသာ ယမန်ညဉ့်​က
မီး​ပံုမှာ ြပာပူများ​နှင့်​ ​ေနွး​လျက်ရှိ​ေသး​ရာ ကိုဝင့်​​ေမာ်၏ထမင်း​ချက် ​ေမာင်ဘိုး​ကွန်း​သည် ြပာများ​ကို
​ေရှး​ဦး​စွာ ဖယ်ရှား​၍ ​ေနာက်တွင် ​ေြမြကီး​ကို တူး​ယက်၏။ ဖက်များ​​ေပါ်လာ​ေသာအခါ ​ေြမြကီး​များ​ကို
ဆက်လက်၍ ြဖည်း​ညှင်း​စွာ ဖယ်ရှား​ြပီး​​ေနာက် ဝက်​ေခါင်း​ထုပ်ကို အ​ေပါ်သို့​ သတိြကီး​စွာနှင့်​
မတင်ရ၏။ ​ေနာက်ဆံုး​၌ ပတ်ချက်ထား​​ေသာ နှီး​များ​ကို ​ေြဖ၍ ဖက်များ​ကို ဖွင့်​လိုက်သည်နှင့်​
အြပိုင်နက် ​ေမွှး​ြကိုင်​ေသာအနံ့​သည် နှာ​ေခါင်း​သို့​ တိုး​ဝင်လာြခင်း​နှင့်​အတူ နီညိုညိုအဆင်း​ရှိ​ေသာ
ြကာညို့​​ေရာင်ဝက်​ေခါင်း​လည်း​ ​ေပါ်လာပါ​ေတာ့​သည်။ ဤဖုတ်နည်း​၏ ထူး​ြခား​ချက်မှာ အနံ့​အရသာ
နှင့်​ြပည့်​စံုသည့်​ ဓာတ်​ေငွ့​များ​ (Vol​atilesG​aes)တိုး​ထွက်​ေပျာက်ြပယ်ြခင်း​ မရှိ​ေစရပဲ အထုပ်
အတွင်း​၌ ပိတ်​ေလှာင်​ေနရသည့်​အတွက်​ေြကာင့်​ အလွန်​ေမွှး​၍ အလွန် '​ေလး​' ​ေသာ အရသာနှင့်​ ြပည့်​စံု
ြခင်း​ပင် ြဖစ်​ေလသည်။ ကျွန်ုပ်တို့​သည် ထမင်း​ကို တို့​ရံုတို့​၍ ဝက်​ေခါင်း​ဖုတ်နှင့်​ ဝမ်း​တွင်း​သား​
ဟင်း​ကိုချည်း​ အဝြကီး​ စား​လိုက်ြကရာ ကျွန်ုပ်မှာ ည​ေနခင်း​အတွက် သစ်သင်း​ရာသို့​ မလိုက်နိုင်
​ေတာ့​ပဲ အိပ်ရာထဲ၌ အချိန်ကုန်ရပါ​ေတာ့​သည်။ ကျွန်ုပ်သည် ဗဟုသုတအတွက် သစ်သင်း​ လိုက်ခဲ့​
​ေသာ်လည်း​ တနံနက်နှင့်​ပင် လံု​ေလာက်ြပီး​ြဖစ်၍ ​ေနာက်​ေန့​များ​တွင် နမ်း​​ေပါင်း​ရွာနှင့်​ ပတ်ဝန်း​ကျင်
တို့​ကို လှည့်​လည်ြကည့်​ရှုြခင်း​ြဖင့်​ အချိန်ကုန်​ေစပါသည်။